Deel 21 van de Volledige Werken is het tweede van vier delen met Ongebundeld werk van Willem Frederik Hermans. De bijdragen die in dit deel zijn bijeengebracht verschenen oorspronkelijk tussen april 1952 (een bespreking van Een slordig mens van Adriaan Morriën voor Het Vrije Volk) en april 1979 (‘Droeve tijding?’, de laatste ‘Bijkaart’-column in Het Parool).
In deze jaren verschenen onder meer Hermans’ grote romans De donkere kamer van Damokles (1958), Nooit meer slapen (1966) en Herinneringen van een engelbewaarder (1971) en de verzamelbundels met polemisch en ander beschouwend werk Mandarijnen op zwavelzuur (1964) en Het sadistische universum (twee delen, 1964 en 1970). Het tijdschrift Podium was een belangrijke afnemer van verspreide publicaties in de vorm van scheppend proza, polemische essays, toneelteksten en aforismen.
In de jaren 1955-1957 schreef Hermans korte cursiefjes voor Het Vrije Volk, in 1967 was hij een half jaar lang columnist voor de Haagse Post. Behalve deze engagementen droeg Hermans tot 1974 verder alleen op los-vaste basis bij aan kranten, tijdschriften en bijzondere uitgaven. Na zijn verhuizing naar Parijs nam de journalistieke activiteit weer toe, met naast de ‘Bijkaart’-column voor Het Parool ook regelmatige medewerking aan Hollands Diep (1975-1977) en NRC Handelsblad (vanaf 1977). Het grootste deel van de verspreide publicaties uit de periode die dit deel bestrijkt werd door Hermans herdrukt in verzamelbundels als Boze Brieven van Bijkaart (1977), Klaas kwam niet (1983) en Door gevaarlijke gekken omringd (1988).
Circa een kwart bleef ongebundeld. Het gaat voornamelijk om recensies en columns, maar ook om fotoreportages en ander beeldend werk, open brieven en ingezonden brieven, aforismen en, incidenteel, poëzie en proza. In het oog springen de korte juweeltjes die Hermans in de jaren vijftig aan de rubriek ‘Vrij spel’ in Het Vrije Volk bijdroeg. Als columnist voor de Haagse Post gaf Hermans in 1967 zijn eigenzinnige visie op actuele kwesties en gebeurtenissen als links engagement, de Zesdaagse Oorlog en het ongehuwd moederschap. In Avenue publiceerde hij langere reportages over Amerika, waarbij ook foto’s van Hermans werden afgedrukt.
De tekstgeschiedenis van het Ongebundeld werk, 1952-1979 biedt een overzicht van alle in het onderzoek gebruikte documentaire primaire bronnen.
De tekstbezorging van het Ongebundeld werk, 1952-1979 bestaat uit drie lijsten. Bij de editeursingrepen wordt een overzicht gegeven van alle correcties die in de geëditeerde tekst zijn aangebracht. De twee andere lijsten geven overzichten van witregels die in de editie samenvallen met het einde van een pagina en koppeltekens die voorkomen aan het einde van een regel.
De hieronder gepresenteerde lijst biedt een beknopt overzicht van alle overgeleverde primaire documentaire bronnen van het Ongebundeld werk, 1952-1979 die van belang zijn voor de tekstgeschiedenis van dit eenentwintigste deel van de Volledige Werken. Deze zogenaamde ‘overlevering’ bestaat per bron uit drie onderdelen: een gecodeerde aanduiding van de bron (het sigle), een korte beschrijving van de bron met een datering en, indien van toepassing, een verwijzing naar het relevante nummer in de primaire Hermans-bibliografie Schrijven is verbluffen van Delvigne en Janssen (DJ).[1]
[1] Zie voor een meer uitgebreide toelichting bij de Overlevering de Inleiding bij de Tekstgeschiedenis van de roman Conserve (Volledige Werken Deel 1).
| T1 | ‘Morriën, dichterlijk prozaïst uit generatie-der-dunne-boekjes’ in Het Vrije Volk | (1952) | (DJ 205) | |
| T2 | ‘Gezond verstand, het voornaamste werktuig van Maugham’ in Het Vrije Volk | (1952) | (DJ 206) | |
| T3 | ‘Spanje en de objectiviteit’ in Litterair Paspoort | (1952) | (DJ 207) | |
| T4 | ‘Jacques den Haan, boekenminnaar die wel humorist móét zijn’ in Het Vrije Volk | (1952) | (DJ 208) | |
| T5 | ‘Ideologie en naturalisme’ in Critisch Bulletin | (1952) | (DJ 209) | |
| T6 | ‘Couperus: schrijver juist voor de rijpere jeugd’ in Het Vrije Volk | (1952) | (DJ 210) | |
| T7 | ‘Wezen van het gedeelde geheim. Een essay van André Billy’ in Het Vaderland | (1952) | (DJ 211) | |
| T8 | ‘Het moderne pessimisme en de sterfelijkheid van de mens’ in Het Vaderland | (1952) | (DJ 212) | |
| T9 | ‘Sartre in het Nederlands’ in Het Vrije Volk | (1952) | (DJ 213) | |
| T10 | ‘Over “magisch taalgebruik”…’ in Het Vrije Volk | (1952) | (DJ 214) | |
| T11 | ‘Albert Helmans vlucht uit de werkelijkheid’ in Het Vrije Volk | (1952) | (DJ 215) | |
| T12 | ‘Zwarte romankunst’ in Het Vaderland | (1952) | (DJ 216) | |
| T13 | ‘Gebruiksaanwijzing van de cultuur’ in Het Vaderland | (1953) | (DJ 217) | |
| T14 | ‘Enkele eigenschappen van het Nederlandse essay’ in Het Vaderland | (1953) | (DJ 218) | |
| T15 | ‘De journalistieke essayist wil de wereld niet verbeteren’ in Het Vaderland | (1953) | (DJ 219) | |
| T16 | ‘Het litteraire leven in ons land geëindigd?’ in Het Vaderland | (1953) | (DJ 220) | |
| T17 | ‘“Ik weet het niet”: intellectueel motief van Pierre H. Dubois’ eerste roman’ in Het Vrije Volk | (1953) | (DJ 221) | |
| T18 | ‘Lucebert’ in Het Parool | (1954) | (DJ I-3) | |
| T19 | ‘Het proza en de natuur’ in Het Parool | (1954) | (DJ 227) | |
| T20 | ‘Niets dan de waarheid over Hendrik de Vries’ in Het Parool | (1954) | (DJ 229) | |
| T21 | ‘Open brief over de kinderziel’ in Suum Cuique | (1954) | (DJ 230) | |
| T22 | ‘Groningen… portret van een stad die als een punaise met de punt omhoog in de gelijknamige provincie ligt’ in Het Parool | (1954) | (DJ 232) | |
| T23 | ‘Mislukt portret van Groningen’ in Nieuwsblad van het Noorden | (1954) | (DJ I-4) | |
| T24 | ‘Ik behoor tot die auteurs die altijd hetzelfde boek schrijven’ in Het Vaderland | (1954) | (DJ 234) | |
| T25 | ‘Doris Day is een geschoren Buldog’ in Beeld | (1954) | (DJ 235) | |
| T26 | ‘[Foto van Dr. Fokke Sierksma]’ in Honderd schrijvers van onze eeuw | (1954) | (DJ 238) | |
| T27 | ‘[Vignet in Schrijversalmanak voor het jaar 1955]’ in Schrijversalmanak voor het jaar 1955 | (1954) | (DJ 237) | |
| T28 | ‘Blanco strafblad!’ in Haagsch Dagblad | (1955) | (DJ I-5) | |
| T29 | ‘[Inleiding in Zwart en Wit]’ in Zwart en Wit | (1955) | (DJ 253) | |
| T30 | ‘De lyriek van het zinloze’ in Der Clercke Cronike | (1956) | (DJ 260) | |
| T31 | ‘L.P. Boons werk: aangrijpende litanie over armoede’ in Het Vrije Volk | (1956) | (DJ 266) | |
| T32 | ‘Mijn brievenbus staat voor u open!’ in Podium | (1956) | (DJ 269) | |
| T33 | ‘Duitsland is groter geworden!’ in Het Vrije Volk | (1957) | (DJ 278) | |
| T34 | ‘De balk in het ene oog’ in Het Vrije Volk | (1957) | (DJ 279) | |
| T35 | ‘Subsidie is het enige niet’ in Het Vrije Volk | (1957) | (DJ 280) | |
| T36 | ‘Elsschots slechte voorbeeld’ in Het Vrije Volk | (1957) | (DJ 281) | |
| T37 | ‘Het natte element achter glas’ in Het Vrije Volk | (1957) | (DJ 283) | |
| T38 | ‘Gijon op goede vrijdag’ in Foto | (1957) | (DJ 284) | |
| T39 | ‘Bij de Baudelaire-herdenking’ in Podium | (1957) | (DJ 285) | |
| T40 | ‘Echt mannelijke vermaken’ in Het Vrije Volk | (1957) | (DJ 286) | |
| T41 | ‘Alleen voor gevormde lezers’ in Het Vrije Volk | (1957) | (DJ 287) | |
| T42 | ‘[Ingezonden brief in Gard Sivik]’ in Gard Sivik | (1959) | (DJ I-6) | |
| T43 | ‘De enige essayist’ in Propria Cures | (1960) | (DJ 292) | |
| T44 | ‘Wat zie ik daar?’ in Gard Sivik | (1960) | (DJ 293) | |
| T45 | ‘Camera van Hermans ziet leven en dood’ in Het Vrije Volk | (1960) | (DJ 295) | |
| T46 | ‘Radio-humor’ in Het Parool | (1960) | (DJ I-7) | |
| T47 | ‘[Foto’s bij ‘W.F. Hermans als fotograaf’]’ in Het Parool | (1960) | (DJ 296) | |
| T48 | ‘De fotograaf Sanne Sannes’ in Vrij Nederland | (1960) | (DJ 297) | |
| T49 | ‘The Spreading European Pattern’ in Delta | (1960) | (DJ 298) | |
| T50 | ‘Slechts twee typen camera’s voldoen aan moderne eisen’ in Het Parool | (1961) | (DJ 301) | |
| T51 | ‘Foto’s maken is kunst apart’ in Het Parool | (1961) | (DJ 302) | |
| T52 | ‘Hermans kiekt ’t Leidseplein’ in Het Vrije Volk | (1961) | (DJ 304) | |
| T53 | ‘“Alleen de foto kan chaos uitbeelden zonder ordenen”’ in Het Parool | (1961) | (DJ 305) | |
| T54 | ‘Waarschuwing’ in Podium | (1961) | (DJ 307) | |
| T55 | ‘[Foto van Sybren Polet]’ in 1900-1950. Bloemlezing uit de moderne buitenlandse poëzie in Nederlandse vertaling samengesteld door Sybren Polet | (1961) | (DJ 309) | |
| T56 | ‘[Foto van Jan Wolkers]’ in Serpentina’s petticoat | (1961) | (DJ 310) | |
| T57 | ‘Romantiek 2’ in Haagse Post | (1962) | (DJ I-8) | |
| T58 | ‘Kleinigheden’ in Podium | (1962) | (DJ 312) | |
| T59 | ‘Repelsteeltje contra Hermans’ in Vrij Nederland | (1962) | (DJ 313) | |
| T60 | ‘Eigen boezem’ in Vrij Nederland | (1962) | (DJ I-9) | |
| T61 | ‘[Foto bij ‘Gesprek met Hermans’]’ in Bourgond | (1962) | (DJ 314a) | |
| T62 | ‘[Foto van Mischa de Vreede]’ in Vrij Nederland | (1962) | (DJ 316) | |
| T63 | ‘Wie liegt?’ in Vrij Nederland | (1962) | (DJ I-10) | |
| T64 | ‘[Uit ‘Kleinigheden (2)’]’ in Podium | (1962) | (DJ 319) | |
| T65 | ‘Tweede waarschuwing tegen Van Oorschot’ in Podium | (1962) | (DJ 320) | |
| T66 | ‘Uitgever Huilenburg’ in Podium | (1962) | (DJ 321) | |
| T67 | ‘Open brief aan professor dr. K. van het Reve’ in Hollands Maandblad | (1963) | (DJ 323) | |
| T68 | ‘[Uit ‘Dinky Toys (3)’]’ in Podium | (1963) | (DJ 325) | |
| T69 | ‘De schrijver en zijn beschermer’ in Algemeen Handelsblad | (1963) | (DJ 326) | |
| T70 | ‘Antwoord aan Lichtveld’ in Forum Academiale | (1963) | (DJ 327) | |
| T71 | ‘[Ingezonden brief in Forum Academiale]’ in Forum Academiale | (1963) | (DJ I-11) | |
| T72 | ‘Tweede open brief aan prof. dr. K. v.h. Reve’ in Hollands Maandblad | (1963) | (DJ 328) | |
| T73 | ‘[Uit ‘Dinky Toys (5)’]’ in Podium | (1963) | (DJ 331) | |
| T74 | ‘Een schokkend nieuwtje!…’ in Podium | (1963) | (DJ 332) | |
| T75 | ‘[Uit ‘Dinky Toys’]’ in Podium | (1963) | (DJ 333) | |
| T76 | ‘Baarn’ in Het Parool | (1963) | (DJ I-13) | |
| T77 | ‘[Uit ‘Dinky Toys’]’ in Podium | (1963) | (DJ 335) | |
| T78 | ‘Blokker en Bommel’ in Podium | (1963) | (DJ 336) | |
| T79 | ‘Het boek van Van Bemmelen’ in Het Parool | (1963) | (DJ I-14) | |
| T80 | ‘De nagel op de kop geslagen’ in Bourgond | (1963) | (DJ I-15) | |
| T81 | ‘Een fotograferend schrijver’ in Drukkersweekblad en Autolijn | (1963) | (DJ 339) | |
| T82 | ‘[Brochuretekst]’ in Als twee druppels water | (1963) | (DJ 340) | |
| T83 | ‘Ik zei al: dit muisje krijgt nog een staart’ in Het Parool | (1964) | (DJ III-7) | |
| T84 | ‘[Collage in Podium]’ in Podium | (1964) | (DJ 342) | |
| T85 | ‘De werkelijkheid van Willem van Genk’ in Kunst van Nu | (1964) | (DJ 345) | |
| T86 | ‘[Collage in Podium]’ in Podium | (1964) | (DJ 348) | |
| T87 | ‘[Foto van Jan G. Elburg]’ in De beweging van Vijftig | (1965) | (DJ 351) | |
| T88 | ‘De Sade (II)’ in Algemeen Handelsblad | (1966) | (DJ I-16) | |
| T89 | ‘De “fascisten” van Nederland’ in Haagse Post | (1966) | (DJ I-17) | |
| T90 | ‘Open brief’ in Hollands Maandblad | (1967) | (DJ 354) | |
| T91 | ‘Wittgenstein en Pölätüo’ in Algemeen Handelsblad | (1967) | (DJ 355) | |
| T92 | ‘Tikken met 1½ spatie’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 356) | |
| T93 | ‘Bloot en nog bloter’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 357) | |
| T94 | ‘Links bij de psychiater [1]’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 358) | |
| T95 | ‘Links bij de psychiater [2]’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 359) | |
| T96 | ‘In gesprek met mijzelf’ in Elseviers Weekblad | (1967) | (DJ 360) | |
| T97 | ‘Mannen met visie’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 361) | |
| T98 | ‘De groene geestdrijver’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 362) | |
| T99 | ‘Wittgenstein in de mode’ in Nieuwe Rotterdamse Courant | (1967) | (DJ I-18) | |
| T100 | ‘Gevaarlijke schrifturen’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 364) | |
| T101 | ‘Jugendstil onder monumentenzorg’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 365) | |
| T102 | ‘De kretenzische leugenaar en het krulhaar’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 366) | |
| T103 | ‘Het glas staat op tafel’ in Het Parool | (1967) | (DJ 367) | |
| T104 | ‘Wittgenstein in de mode’ in Nieuwe Rotterdamse Courant | (1967) | (DJ I-19) | |
| T105 | ‘Sade et Lautréamont en Lautréamont et Sade en Sacher-Masoch’ in Litterair Paspoort | (1967) | (DJ 369) | |
| T106 | ‘Wat is een joodse staat?’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 371) | |
| T107 | ‘Een dundenker’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 372) | |
| T108 | ‘Algemeen agentschap zelfmoord’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 373) | |
| T109 | ‘Wijze lessen’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 374) | |
| T110 | ‘Dagboek van een dagboekschrijver’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 375) | |
| T111 | ‘Verslagenen zijn patiënten’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 378) | |
| T112 | ‘Ma cabane au Canada’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 379) | |
| T113 | ‘Gevaarlijke anglomanie’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 380) | |
| T114 | ‘Dagboek van een dagboekschrijver (2)’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 381) | |
| T115 | ‘Ongehuwde moeders’ in Haagse Post | (1967) | (DJ 384) | |
| T116 | ‘De zweep erover!’ in Litterair Paspoort | (1967) | (DJ 385) | |
| T117 | ‘Gesprek met Adriaan Morriën’ in Haagse Post | (1969) | (DJ I-20) | |
| T118 | ‘Reina Prinsen Geerligs’ in Bijster | (1969) | (DJ 389) | |
| T119 | ‘Vreemd en te laat uitgevonden’ in Bijster | (1969) | (DJ 389) | |
| T120 | ‘Hotel op Saba’ in De Telegraaf | (1969) | (DJ I-21) | |
| T121 | ‘Curaçao’ in Haagse Post | (1969) | (DJ I-22) | |
| T122 | ‘[Foto van ‘Jan Cremer’ met onderschrift]’ in Bijster | (1969) | (DJ 390) | |
| T123 | ‘“Links tegen Hermans”’ in Propria Cures | (1969) | (DJ 395) | |
| T124 | ‘Zo jong en al zo jaloers’ in Propria Cures | (1969) | (DJ 396) | |
| T125 | ‘[Ingezonden brief in Bijster]’ in Bijster | (1969) | (DJ I-23) | |
| T126 | ‘Weinreb III’ in Het Parool | (1970) | (DJ I-24) | |
| T127 | ‘Vraatzucht’ in De zeven hoofdzonden | (1970) | (DJ 405) | |
| T128 | ‘Niets beloofd’ in Trouw | (1970) | ||
| T129 | ‘[Uit ‘Dinky Toys-I’]’ in Propria Cures | (1971) | (DJ 406) | |
| T130 | ‘[Uit ‘Dinky Toys-II’]’ in Propria Cures | (1971) | (DJ 407) | |
| T131 | ‘[Uit ‘Dinky Toys-III’]’ in Propria Cures | (1971) | (DJ 409) | |
| T132 | ‘W.F. Hermans en Tom Poes’ in Haagse Post | (1972) | (DJ I-27) | |
| T133 | ‘[Aankondiging van ‘De anatomie van de schrijfmachine’]’ in Soma | (1972) | (DJ 412) | |
| T134 | ‘De anatomie van de schrijfmachine’ in Soma | (1972) | (DJ 414) | |
| T135 | ‘Voor M.’ in Propria Cures | (1972) | (DJ I-28) | |
| T136 | ‘Verveling bestaat niet’ in Haagse Post | (1972) | (DJ I-29) | |
| T137 | ‘Diepe slaap’ in Liber Amicorum. Steendrukkerij de Jong & Co 1911-1971 | (1972) | (DJ 415) | |
| T138 | ‘De hollerithkaart’ in Bibliografie van de verspreide publicaties van Willem Frederik Hermans | (1972) | (DJ 418) | |
| T139 | ‘Der Keerlen God’ in Haagse Post | (1973) | (DJ 422) | |
| T140 | ‘Interview Hermans’ in De Telegraaf | (1973) | (DJ I-31) | |
| T141 | ‘[Brief aan Martin Ros]’ in Maatstaf | (1974) | (DJ I-31a) | |
| T142 | ‘Can This Marriage Be Saved?’ in Teken-taal. Plastische expressie van schrijvers uit Noord en Zuid | (1975) | ||
| T143 | ‘[Foto’s bij ‘De Weense Jugendstil: Secession’]’ in Furore | (1976) | (DJ 532) | |
| T144 | ‘Verhaars waarheidsliefde’ in De nieuwe linie | (1976) | (DJ I-36) | |
| T145 | ‘Ongetrouwde machines zijn monogaam’ in Museumjournaal | (1976) | (DJ 557) | |
| T146 | ‘Zoals, naar algemeen bekend is, de Führer gezegd heeft…’ in Het Parool | (1976) | (DJ 568) | |
| T147 | ‘Bronnen van energie’ in Hollands Diep | (1977) | (DJ 570) | |
| T148 | ‘Voor de leergierige jeugd’ in Het Parool | (1977) | (DJ 579) | |
| T149 | ‘Bewuste bedrijfsvoering?’ in Het Parool | (1977) | (DJ 580) | |
| T150 | ‘Bijkaarts fijne Prijsvraag’ in Het Parool | (1977) | (DJ 582) | |
| T151 | ‘Een opstandige toerist’ in Het Parool | (1977) | (DJ 583) | |
| T152 | ‘Festival van de Toekomst’ in Het Parool | (1977) | (DJ 591) | |
| T153 | ‘Zelfportret’ in De Revisor | (1977) | (DJ 592) | |
| T154 | ‘De menselijke waardigheid’ in Het Parool | (1977) | (DJ 598) | |
| T155 | ‘Een vroom werk’ in Het Parool | (1977) | (DJ 599) | |
| T156 | ‘Lieve ouders, ik dank jullie met heel mijn hart’ in NRC Handelsblad | (1977) | (DJ 601) | |
| T157 | ‘Zouden ze Idi hebben gekaapt?’ in Het Parool | (1977) | (DJ 604) | |
| T158 | ‘De al te goedhartige stem des vaderlands’ in Het Parool | (1977) | (DJ 608) | |
| T159 | ‘Twee heren’ in Het Parool | (1977) | (DJ 611) | |
| T160 | ‘Willem Frederik’ in Nieuwsblad van het Zuiden | (1977) | (DJ I-37a) | |
| T161 | ‘De oorlog die voorgoed aan de oorlog een eind maakt’ in Het Parool | (1977) | (DJ 623) | |
| T162 | ‘Wolfje op de drempel’ in Het Parool | (1977) | (DJ 629) | |
| T163 | ‘Piet, Paul en Raoul in de lichtstad’ in Het Parool | (1977) | (DJ 632) | |
| T164 | ‘[Foto van Frans A. Janssen]’ in Literama | (1977) | (DJ 635) | |
| T165 | ‘Een warhoofd’ in Het Parool | (1978) | (DJ I-39) | |
| T166 | ‘Calvijn is niet weg te branden’ in Het Parool | (1978) | (DJ 650) | |
| T167 | ‘[Foto’s bij ‘Bedriegers en bedrogenen’]’ in De Revisor | (1978) | (DJ 654) | |
| T168 | ‘Buiten de waardin gerekend’ in Het Parool | (1978) | (DJ 675) | |
| T169 | ‘Nuis als KONIJN’ in De Poezenkrant | (1978) | (DJ I-40) | |
| T170 | ‘De nieuwe filosofen’ in Het Parool | (1978) | (DJ 684) | |
| T171 | ‘Bijkaart heeft niets te verbergen’ in Het Parool | (1978) | (DJ 697) | |
| T172 | ‘Een wandeling’ in Het Parool | (1978) | (DJ 698) | |
| T173 | ‘Staken?’ in Het Parool | (1978) | (DJ 701) | |
| T174 | ‘Poetsen is niet stompzinniger dan lopen’ in NRC Handelsblad | (1978) | (DJ 702) | |
| T175 | ‘De schrijfmachine en het graf van Sholes’ in Avenue | (1978) | (DJ 707) | |
| T176 | ‘Het huis van George Eastman’ in Avenue | (1978) | (DJ 715) | |
| T177 | ‘De stad van Benjamin Franklin’ in Avenue | (1979) | (DJ 720) | |
| T178 | ‘Nietzsche in Turijn’ in Het Parool | (1979) | (DJ 726) | |
| T179 | ‘Droeve tijding?’ in Het Parool | (1979) | (DJ 733) |
De tekstbezorging bestaat uit drie lijsten. Bij de editeursingrepen wordt een overzicht gegeven van alle correcties die in de geëditeerde tekst zijn aangebracht. De twee andere lijsten geven overzichten van witregels die in de editie samenvallen met het einde van een pagina en koppeltekens die voorkomen aan het einde van een regel.
In de uitgave van het ongebundeld werk in de Volledige Werken zijn, op grond van het kritisch onderzoek van de basisteksten en overige primaire en secundaire documentaire bronnen die relevant zijn voor de tekstgeschiedenis, de hieronder volgende correcties in de basistekst aangebracht. Na het paginacijfer en het regelnummer van de boekuitgave wordt eerst de verbeterde lezing vermeld, gevolgd door de oorspronkelijke, foutieve lezing van de basistekst.
| p. 11, r. 14-15 | Terecht of ten onrechte | Te recht of ten onrechte | |
| p. 12, r. 12-13 | van, iets zeer ‘hoogs’ | van iets zeer ‘hoogs’ | |
| p. 18, r. 14 | zeventiende- en achttiende-eeuwse | zeventiende en achttiende-eeuwse | |
| p. 22, r. 29 | positivisme etc. prefereren | positivisme etc. preferen | |
| p. 23, r. 21 | modern land zijn?’). Persvrijheid | modern land zijn?’) Persvrijheid | |
| p. 25, r. 10-11 | de Duitse bezetting | de Duitse bezeteing | |
| p. 40, r. 2-3 | zijn feuilletonnistische babbeltjes | zijn feuilletonistische babbeltjes | |
| p. 48, r. 27 | der vooruitgangstheoretici | der vooruitgangstheoritici | |
| p. 49, r. 12 | entropiebeginsel door Clausius | entropiebeginsel door Claudius | |
| p. 55, r. 23-24 | gaf haar een teken’ | gaf haar een teken’.’. | |
| p. 55, r. 30 | waarmee hij zijn critici | waarmee hij zijn critci | |
| p. 59, r. 20 | Poe, Baudelaire en Lautréamont | Poe, Paudelaire en Lautréamont | |
| p. 67, r. 31 | noch am häufigsten | noch am haufigsten | |
| p. 67, r. 33 | erhöhen das Gewicht | erhölen das Gewicht | |
| p. 68, r. 17-18 | Ueberlegungen. Waartoe de | Ueberlegungen Waartoe de | |
| p. 69, r. 15 | niemand meer gekoesterd. Maar | niemand meer gekoesterd Maar | |
| p. 71-82 | ‘De journalistieke essayist wil de wereld niet verbeteren’ geplaatst voorafgaand aan ‘Enkele eigenschappen van het Nederlandse essay’ | ||
| p. 71, r. 21 | zoals iedereen weet | zoals idereen weet | |
| p. 74, r. 14 | lichtje is, een glimwormpje | lichtje is, een glimwormje | |
| p. 79, r. 5 | zij parafrases te boek | zijn parafrases te boek | |
| p. 79, r. 5-6 | van Cyril Connolly | van Cyril Conolly | |
| p. 81, r. 18 | in andere literaturen | in andere liiteraturen | |
| p. 83, r. 30-31 | achttiende eeuw. Wanneer | achttiende eeuw Wanneer | |
| p. 83, r. 32 | zal worden uitgegeven | zal worden uitgegevenn | |
| p. 85, r. 33-34 | een actueel essay, een novelle | een actueel essay een novelle | |
| p. 87, r. 6 | Leidse Maatschappij. Een | Leidse Maatschappij Een | |
| p. 97, r. 16 | leeft in poëzie | leeft in poezie | |
| p. 97, r. 33 | wendt het hoofd af, ziet | wendt het hoofd af ziet | |
| p. 100, r. 2 | Liever zou hij daarvan leven | Liever zou hij daarvan even | |
| p. 104, r. 35 | zeer zware sigaren | zeer zware sigare.n | |
| p. 105, r. 6 | als de atoombom | als de atoomboom | |
| p. 110, r. 15-16 | met uitgewaaide lampionnetjes | met uitgewaaide lampinetjes | |
| p. 111, r. 17-18 | zijn a.s. schoonvader | zijn a s. schoonvader | |
| p. 117, r. 2 | in de hoop dat | in de hop dat | |
| p. 120, r. 21 | vleermuizen van diamant | vleermuisen van diamant | |
| p. 124, r. 14 | geen blanco strafblad | geen blanco straf-strafblad | |
| p. 129, r. 17 | op de ‘psychologie’ | op de ‘phychologie’ | |
| p. 138, r. 16 | opgericht. Voor die tijd | opgericht Voor die tijd | |
| p. 139, r. 2 | examen over. In plaats | examen over In plaats | |
| p. 140, r. 20-21 | hinken mag iedereen | hinken mag iedereens | |
| p. 142, r. 5 | klok zijn geweest… | klok zijn geweest…’ | |
| p. 146, r. 27 | Wat er toen uit | wat er toen uit | |
| p. 171, r. 12 | soms onderhoudend verschijnsel, | soms onderhouden verschijnsel | |
| p. 171, r. 30 | in de bijlage ps. | in de bijlage ps). | |
| p. 172, r. 21 | begon J. Greshoff | begon J. Greshof | |
| p. 174, r. 18 | M.i. belooft haar glimlach | Mi. belooft haar glimlach | |
| p. 181, r. 34 | Even later werd door dezelfde | Even later door dezelfde | |
| p. 186, r. 2 | beschildert hij het belichte | beschildert bij het belichte | |
| p. 186, r. 8 | ‘subjektieve Photographie’? | ‘subjektieve Photographie?’ | |
| p. 186, r. 26 | stuk van Samuel Beckett | stuk van Samuel Becket | |
| p. 187, r. 5-6 | krassen op zijn negatieven | krassen op zijn negativen | |
| p. 190, r. 33 | The role of religion | The rôle of religion | |
| p. 196, r. 12 | Bij de beoordeling | Bj de beoordeling | |
| p. 197, r. 5 | wil toch nog minder…). | wil toch nog minder…) | |
| p. 197, r. 29 | tegenwoordig niets meer aan | tegenwoordig niet meer aan | |
| p. 217, r. 3 | meer deed dan dit. | meer deed dat dit. | |
| p. 225, r. 25 | Bericht no. 1: ‘ | Bericht no. 1 ‘: | |
| p. 229, r. 10 | called “the Author”’, etc. | called “the Author”, etc. | |
| p. 231, r. 6 | dat is dan mooi gezegd | dat is dan mooi gezeid | |
| p. 232, r. 20 | Heinemann bepaalt, dat | Heinemann bepaald, dat | |
| p. 237, r. 15 | en het heet liegen | en heet het liegen | |
| p. 237, r. 29 | The shock of recognition.’ | The shock of recognition. | |
| p. 245, r. 30 | de normale kapitalistische uitgever | de normale kapitialistische uitgever | |
| p. 249, r. 13-14 | [witregel]Twintig eeuwen lang | Twintig eeuwen lang | |
| p. 255, r. 23-24 | papiermakers, drukkers, uitgevers | papiermakers drukkers, uitgevers | |
| p. 257, r. 35-36 | niet worden aangestipt | niet worden aan gestipt | |
| p. 262, r. 27-28 | nochtans niet. Daarvoor | nochtans niet Daarvoor | |
| p. 263, r. 10 | Mijnheer, | mijnheer, | |
| p. 263, r. 22-23 | essaybundel van F. Sierksma | essaybundel van F. Sierkma | |
| p. 271, r. 18-19 | terwijl Vrij Nederland | terwij Vrij Nederland | |
| p. 272, r. 12 | Napoleon iii-salon | Napoleon III- salon | |
| p. 275, r. 2-3 | Geschichte seiner Unterschätzung” | Geschichte seiner Unterschätzung | |
| p. 275, r. 8 | Blutdurst ohne Genuss.’ | Blutdurst ohne Genuss. | |
| p. 285, r. 12 | het zicht op zijn | het uitzicht op zijn | |
| p. 288, r. 4 | Dutch men and women | Dutch men en women | |
| p. 288, r. 5 | flood and famine | flood an famine | |
| p. 291, r. 26 | en het super-ego?’ | en het super-ego? | |
| p. 300, r. 24 | zich gedistantiëerd zou | zich gedistanciërd zou | |
| p. 305, r. 30 | Als twee druppels water | als twee druppels water | |
| p. 308, r. 4-5 | andere omroeporganisaties | andere omroeproganisaties | |
| p. 308, r. 25 | denkfout gemaakt. Ook | denkfout gemaakt Ook | |
| p. 317, r. 13 | pag. 192 en 206 | pag. 196 en 206 | |
| p. 321, r. 17 | 2. Chapkis bestrijdt | 2. Chapkis bestrijd | |
| p. 321, r. 26 | were unknown to me | were unkwown to me | |
| p. 326, r. 2 | passages er uitknipt | passages er uitgeknipt | |
| p. 326, r. 11 | jongens die ik me uit | jongens die ik uit | |
| p. 326, r. 18 | …… mop te hebben | …… mip te hebben | |
| p. 326, r. 21 | waar het angstzweet | waar he angstzweet | |
| p. 328, r. 14 | crème dépilatoire Veet | crème dépilaroire Veet | |
| p. 329, r. 9-10 | navel gedaalde decolletés. | navel daalde decolletés. | |
| p. 331, r. 1 | die homoseksueel was, goed | die homoseksueel goed | |
| p. 331, r. 6 | Lady Chatterley’s Lover | Lady Chatterly’s Lover | |
| p. 337, r. 10 | Vrij Nederland is links. | Vrij Nederland is links | |
| p. 337, r. 29 | helemaal klopt met de feiten. | helemaal klopt. | |
| p. 338, r. 36 | werkelijk de eerste niet | werkelijke de eerste niet | |
| p. 339, r. 13 | dat hij haar aan | dat :ij haar aan | |
| p. 341, r. 24-25 | hebben zij geen mening. | hebben zij geen mening | |
| p. 342, r. 14 | toegekende Vijverbergprijs | toegekende Vijverberghprijs | |
| p. 348, r. 29 | Zijn voornaam voorspelde | zijn voornaam voorspelde | |
| p. 354, r. 28 | I.M. Bocheński, hopelijk | I.M. Bochénski, hopelijk | |
| p. 355, r. 14 | Vgl. Bocheński, | Vgl. Bochénski, | |
| p. 362, r. 2-3 | schonk een ‘bedrag’. | schonk een bedrag’. | |
| p. 363, r. 28 | belangrijkste jugendstil-monumenten die | belangrijkste jugendstil-monumen- die | |
| p. 364, r. 15 | bogen en guirlandes | bogen en guirlanders | |
| p. 364, r. 28 | Thorn Prikker, Schelling | Thorn, Prikker, Schelling | |
| p. 364, r. 28 | Eisenloeffel, Nieuwenhuis | Eissenloeffel, Nieuwenhuis | |
| p. 368, r. 8 | Hij was nl. ar.’ | Hij was nl. ar. | |
| p. 368, r. 11 | ‘“En denk er aan | “En denk er aan | |
| p. 371, r. 18 | een heilloos dwaalspoor | een heiloos dwaalspoor | |
| p. 375, r. 3 | beter dan Van Peursen | beter dan Van Perusen | |
| p. 375, r. 11-12 | Russell’s propositions are compatible with any state | Russell’s propositions so that they all looked simi- state | |
| p. 379, r. 15 | overtuigende Israëlische zege | overtuigende Israëlisch zege | |
| p. 381, r. 21-22 | als Kurier, Volksblatt, | als Kurier Volksblatt, | |
| p. 381, r. 22 | Express en Kronenzeitung | Express en Kronenzeitung | |
| p. 383, r. 22-23 | die hoe anders en hoe onontwikkeld | die anders en hoe onontwikkeld | |
| p. 384, r. 4 | een Joodse Staat | een joodse Staat | |
| p. 386, r. 21 | de literatuur voor Stroman | de literatuur van Stroman | |
| p. 388, r. 15 | redacteuren van soortgelijke | redacteuren van soortgelijkke | |
| p. 388, r. 22 | over Stefan Themerson.’ | over Stefan Themerson. | |
| p. 388, r. 33 | Poll denkt dun | Poll denkt dus | |
| p. 389, r. 2 | wat doet Poll? | wat doe Poll? | |
| p. 389, r. 9 | dat Kardinaal Pölätüo | dat kardinaal Pölätüo | |
| p. 389, r. 25 | recht heeft het te doen | recht heeft te doen | |
| p. 390, r. 12 | de surrealist Jacques Rigaut | de surrealist Jaques Rigaut | |
| p. 394, r. 18-19 | als dingen die voldoening geven. Ik geloof niet dat | als niet dat er dingen die voldoening geven, niet dat | |
| p. 395, r. 31 | vijfentwintig jaar na dato | vijfentwintig jaar na de dato | |
| p. 396, r. 6 | in staat zouden kunnen stellen | in staat zou kunnen stellen | |
| p. 397, r. 1 | van de avondmulo | van avondmulo | |
| p. 397, r. 11 | de redactie van | de reactie van | |
| p. 397, r. 31 | Vrij Nederland heeft niets | Vrij Nederland heeft niet | |
| p. 398, r. 6 | dat ze niets vergeten | dat ze niet vergeten | |
| p. 401, r. 13-14 | veel weggelaten).’ | veel weggelaten). | |
| p. 401, r. 19 | Aan de heer Willem | aan de heer Willem | |
| p. 404, r. 23 | als je geen greep | als je een greep | |
| p. 408, r. 1 | te zien is dat het een | te zien is dat een | |
| p. 408, r. 23 | in appèl gegaan | in appel gegaan | |
| p. 410, r. 17 | it will be seen. | it wil be seen. | |
| p. 410, r. 18 | Enzovoorts. | Enzovoorts. | |
| p. 411, r. 11 | in bezit genomen. | in bezit genoemen. | |
| p. 411, r. 15 | bezittingen, zoals Quebec. | bezittingen, Quebec. | |
| p. 411, r. 35 | en er ondertussen | en er indertussen | |
| p. 413, r. 19 | anti-angelsaksische ressentimenten | anti-angelsaksiche ressentimenten | |
| p. 417, r. 12-13 | wapens werden van Engeland | wapens van Engeland | |
| p. 417, r. 17-18 | Honderden Nederlandse illegalen | Honderden Nederlandse illigalen | |
| p. 417, r. 31 | de man die hen | de man die hun | |
| p. 418, r. 11 | maar één man die | maar één die | |
| p. 418, r. 13 | Bingham, een te veel alcohol | Bingham een te veel alcohol | |
| p. 419, r. 23-24 | ‘phantasie Van der Weyden’ | ‘fantasie Van der Weyden’ | |
| p. 420, r. 21-22 | het niet gespecificeerde dwaalspoor | de niet gespecificeerde dwaalspoor | |
| p. 420, r. 25 | Die kennen dat vak | Die kennen dat van | |
| p. 422, r. 5 | de oude ‘suppositie Six’ | de oude ‘suppositiex Six’ | |
| p. 422, r. 11 | een geslaagde guerrilla | een geslaagde guerilla | |
| p. 423, r. 28 | van medisch-historische aard | van medisch historische aard | |
| p. 426, r. 3 | in je dagboek schrijft | in je dagboe k schrijft | |
| p. 426, r. 3 | geen zondag is. Maar het is | geen zondag is. [nieuwe alinea] Maar het is | |
| p. 430, r. 20 | dezelfde tv-actualiteitenrubrieken | dezelfde tv-actualiteitenrubriek | |
| p. 430, r. 32 | maar zich geheel op eigen | maar geheel op eigen | |
| p. 448, r. 15 | Hermans’ reisverslag | Hermans’ reisverslag | |
| p. 448, r. 15-16 | De laatste Resten Tropisch Nederland | ‘De laatsten Resten Tropisch Nederland’ | |
| p. 456, r. 8 | met een afschuwelijke dood | met een afschuwlijke dood | |
| p. 456, r. 13-14 | academische docent, ‘maar | academische docent,’ ‘maar | |
| p. 457, r. 23 | pannen hebben uitgeschraapt. | pannen hebben uitgeschrapt. | |
| p. 459, r. 8-9 | u, pater-frater, dat u | u, pater-frater dat u. | |
| p. 459, r. 25-26 | is geweest. De eeuwigheid | is geweest. [nieuwe alinea] De eeuwigheid | |
| p. 486, r. 33-34 | en als de al dan niet bestaande | en de al dan niet bestaande | |
| p. 497, r. 12 | bespreker Herman Verhaar | bespreker Henman Verhaar | |
| p. 505, r. 11 | wel eens te zien was | wel een te zien was | |
| p. 506, r. 1 | Kafka’s machine is geenszins | Kafka’s machine is geenzins | |
| p. 510, r. 23 | ‘Hoe zouden diese | ‘Hoe zoucen diese | |
| p. 511, r. 1 | ‘“Und jetzt du, Pfarrer.” | “Und jetzt du, Pfarrer.” | |
| p. 514, r. 10 | tevoorschijn, een nikkelen | tevoorschijn een nikkelen | |
| p. 522, r. 9 | … ‘verbrandt’?? | “… ‘verbrandt’?? | |
| p. 522, r. 11-12 | en niet ‘verbrandt’. | en niet ‘verbrandt’ | |
| p. 525, r. 19-20 | het Pharmacotherapeutisch vademecum | het Pharmacotherapeutisch vademecum | |
| p. 525, r. 23 | studies van Kleerekoper | studies van Klerekoper | |
| p. 525, r. 28-29 | Bedrijfseconomie en die Bewuste | Bedrijfseconomie en die Bewuste | |
| p. 530, r. 27 | soortgelijke kantoren, thuis. | soortgelijke kantoren, thuis | |
| p. 531, r. 2 | toen ik gisteren…’ | toen ik gisteren. .’ | |
| p. 531, r. 19 | in dit dossier.’ | in dit dossier’ | |
| p. 535, r. 29 | minstens een voorraad | minstens een vooraad | |
| p. 536, r. 4 | de montgolfière (1784) | de montgolfirère (1784) | |
| p. 538, r. 21 | praatjes op het balkon | praatje op het balkon | |
| p. 541, r. 21 | Dr. Rijnsdorp | Dr. Rijsedorp | |
| p. 542, r. 1 | Literatuur en ethiek is prima | Literatuur en ethiek is prima | |
| p. 542, r. 9 | Literatuur en ethiek | literatuur en ethiek | |
| p. 548, r. 29 | peinture d’une schizophrène, | peinture d’une schizophréne, | |
| p. 553, r. 29 | Ik moet aan het werk.” | Ik moet aan het werk. | |
| p. 553, r. 32-33 | maar eens terug.”’ | maar eens terug.” | |
| p. 556, r. 1 | een onoverzichtelijk stelletje | een overzichtelijk stelletje | |
| p. 557, r. 8 | die kaapt. Wanneer de | die kaapt, wanneer de | |
| p. 566, r. 7 | ze lazen het wel.”’ | ze lazen het wel.” | |
| p. 567, r. 30 | indruk achter: ‘Een | Indruk achter: ‘Een | |
| p. 567, r. 31-32 | naturaliseren, moest hij zijn | naturaliseren moest hij zijn. | |
| p. 570, r. 23 | £ 2,45 = ƒ 11. | £ 2,45 = 7 11. | |
| p. 571, r. 1-2 | £ 6,40 voor £ 1,95 | £ 6,40 voor £ 1.95 | |
| p. 571, r. 28 | of the Worlds, enz.) | of the Worlds, Enz.) | |
| p. 573, r. 12 | De herfst belooft | De herst belooft | |
| p. 573, r. 19-20 | eigenlijk ook voor Bijkaart | eigenlijk voor Bijkaart | |
| p. 573, r. 22 | verschillen de kunstwerken | verschillende kunstwerken | |
| p. 573, r. 24 | zijn (gedeeltelijk vergane) | zijn gedeeltelijk vergane) | |
| p. 574, r. 3 | allemaal even schitterend | allemaal even schiterend | |
| p. 574, r. 35 | van Tijn zich tussen | van Tijn zicht tussen | |
| p. 575, r. 12 | poezen blijken dol te zijn | poezen blijken dat te zijn | |
| p. 575, r. 28 | Wolfje op de drempel | Wolfjes op de drempel | |
| p. 577, r. 5 | ‘C’est bien ça, non!’ | C’est bien ça, non!’ | |
| p. 577, r. 15 | een peperduur hotel | een peperduur hol | |
| p. 581, r. 16 | je bent een warhoofd.”’ | je bent een warhoofd.” | |
| p. 582, r. 14-15 | blijft maar thuis. | blijft maar thuis | |
| p. 582, r. 30 | vlijtig verder schaamhaar en | vlijtig verder en | |
| p. 582, r. 35 | Calvijn een preekstoel | Calvijn een spreekstoel | |
| p. 583, r. 5-6 | Hewlett Packard | Hewlett Packerd | |
| p. 583, r. 33 | nadat de ‘sales manager’ | nadat ‘sales manager’ | |
| p. 588, r. 11 | het halfjaarlijks tijdschrift | het halfjaarlijks tijdschrijft | |
| p. 588, r. 28 | geeft en aan wie?’ | geeft en aan wie? | |
| p. 592, r. 7 | een moord gepleegd | een moord gepeegd | |
| p. 592, r. 10 | klein voorbeeld te noemen | klein voorbeeld te nomen | |
| p. 592, r. 31 | moordenaars worden gevonnist | moordenaars worden gevonnisd | |
| p. 592, r. 31-32 | getransformeerd van moordenaar | getranformeerd van moordenaar | |
| p. 596, r. 1 | ‘dankjewel, janjaap!’ | dankjewel, janjaap!’ | |
| p. 596, r. 21 | L-F. Céline | L-F Céline | |
| p. 598, r. 1 | ook een leeshoekje | ook een leesboekje | |
| p. 602, r. 31 | vacantie per jaar!). | vacantie per jaar!) | |
| p. 615, r. 26 | anders ontmoet dan als | anders ontmoet dat als | |
| p. 617, r. 2-3 | collectief opgestelde inleiding | collectief opgestelde indeling | |
| p. 624, r. 5 | inderdaad in 1872 | inderdaad 1872 | |
| p. 624, r. 7-8 | (’n schrijvende telegraaf | ’(n schrijvende telegraaf | |
| p. 627, r. 16 | bommenleggers, brandstichters, | bommenleggers brandstichters, | |
| p. 630, r. 2 | A greek or gringo | A greek of gringo | |
| p. 631, r. 21 | de Ford, de Crary, | de Ford, de Cracy, | |
| p. 631, r. 21-22 | de Fitch, de mcCool | de Fitch, de mcColen | |
| p. 634, r. 3 | plaats waar Kleinsteubers | plaats waar Kleinstubers | |
| p. 646, r. 2 | op de gestrekte | op de gegestrekte | |
| p. 657, r. 25 | nieuwsgierig, haasten de | nieuwgierig, haasten de | |
| p. 664, r. 3 | architectuur van dit Museum | architectuur van dit museum | |
| p. 675, r. 21 | kunstwerken van Marcel Duchamp | Kunstwerken van Marcel Duchamp | |
| p. 678, r. 20 | Via Cesare Battisti | Via Cesaro Battisti | |
| p. 679, r. 10 | l’eroe. Qui ad | l’eros. Qui ad | |
| p. 679, r. 13 | autunno 1888 | atunno 1888 | |
| p. 679, r. 13-14 | nel 1º centenario | nel i centenario | |
| p. 679, r. 16 | A XXII E.F.’ | A XXII E. R.’ | |
| p. 679, r. 19 | wat ‘A XXII E.F.’ betekent | wat ‘A XXII E. R.’ betekent |
Op de volgende pagina’s in de uitgave van het Ongebundeld werk, 1952-1979 valt het staartwit van de pagina samen met een witregel:
p. 47
p. 99
p. 132
p. 135
p. 169
p. 196
p. 240
p. 250
p. 266
p. 279
p. 293
p. 434
p. 489
p. 510
p. 517
p. 518
p. 564
p. 567
p. 626
p. 633
p. 636
p. 650
p. 680
In de uitgave vanhet Ongebundeld werk, 1952-1979 moet het afbrekingsteken in het hieronder vermelde woord als koppelteken gelezen worden:
| p. 19, r. 6-7 | negentiende-eeuwse |
| p. 22, r. 22-23 | Etats-Unis |
| p. 25, r. 5-6 | élite-touristen |
| p. 39, r. 26-27 | puriteins-streng |
| p. 47, r. 18-19 | anti-intellectualistisch |
| p. 65, r. 18-19 | zich-aan-zichzelf-openbarende-geest |
| p. 78, r. 16-17 | niet-bioloog |
| p. 98, r. 15-16 | Gemeente-archief |
| p. 160, r. 3-4 | hopelijk-dikke |
| p. 171, r. 34-35 | Forum-schrijvers |
| p. 232, r. 34-35 | de-kat-uit-de-boom-kijken |
| p. 332, r. 31-32 | sit-ins |
| p. 379, r. 10-11 | Israëlisch-Arabische |
| p. 382, r. 30-31 | Sovjet-Unie |
| p. 382, r. 34-35 | Oder-Neisselinie |
| p. 383, r. 8-9 | niet-jood |
| p. 386, r. 18-19 | anti-Slauerhoffartikelen |
| p. 407, r. 21-22 | Seward-verkoopstaf |
| p. 417, r. 25-26 | para-militaire |
| p. 427, r. 21-22 | present-exemplaar |
| p. 439, r. 24-25 | Schots-geruite |
| p. 460, r. 3-4 | pater-frater |
| p. 502, r. 33-34 | (1887-1968) |
| p. 519, r. 10-11 | avant-gardestijl |
| p. 536, r. 19-20 | Arc-et-Senans |
| p. 544, r. 10-11 | Céline-biografie |
| p. 552, r. 13-14 | negentiende-eeuwse |
| p. 588, r. 2-3 | niet-geëmancipeerd |
| p. 596, r. 11-12 | Nord-Sud |
| p. 671, r. 31-32 | negentiende-eeuws |
Deel via Facebook
Deel via Twitter